اخبار

در سال های اخیر که طرح ملی توسعه مشاغل خانگی توسط دبیرخانه ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به تصویب رسیده است؛ پیاده‌سازی و اجرای این طرح بر عهده واحدهای استانی جهاد دانشگاهی بوده اما طبق دستورالعمل اجرایی قانون حمایت از مشاغل خانگی کلیه دستگاه‌های مرتبط موظف به همکاری با وزارت کار هستند.

با توجه به اینکه این طرح با هدف ایجاد اشتغال پایدار و ورود متقاضیان به بازار کار ایجاد شده، متولیان امر باید توجه ویژه‌ای به ایجاد بازار فروش محصولات این مشاغل داشته باشند به همین دلیل در ماده 30 "دستورالعمل اجرایی قانون ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی" آمده کلیه شهرداری‌ها موظف هستند متناسب با تعداد و تنوع کسب‌وکار خانگی، مکان‌های مناسبی به عنوان بازارهای محلی برای شاغلین این طرح تأمین و از طریق رسانه‌های عمومی اعلام کنند.

علی‌رغم قوانین بالا و مدت زیادی که از اجرای این طرح می‌گذرد صاحبان مشاغل خانگی هنوز در مرحله آخر که همان فروش است دچار مشکل هستند.

استان قم بازارچه محصولات مشاغل خانگی ندارد

مصطفی کاویانی، مدیرکل اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان قم، به عنوان متولی اصلی اجرای طرح مشاغل خانگی در استان در خصوص این موضوع به خبرنگار ایسنا گفت: استان قم یکی از معدود استان‌هایی است که بازارچه محصولات مشاغل خانگی و صنایع دستی ندارد یعنی فرد آموزش می‌بیند کار می‌کند اما در فروش دچار مشکل می‌شود.

وی افزود: شهرداری قم در بسیاری از زمینه‌ها به خوبی عمل کرده اما با در اختیار قرار دادن مکانی برای ایجاد بازارچه مشاغل خانگی موافقت نمی‌کند؛ افرادی که به مشاغل خانگی رو می‌آورند توانایی اجاره کردن مکانی برای فروش محصولات خود را ندارند زیرا همان سرمایه اولیه‌شان را هم وام گرفته‌اند.

کاویانی همچنین به عملکرد بسیار خوب استان قم در حوزه مشاغل خانگی اشاره کرد و گفت: بودجه‌ای که سال گذشته به مشاغل خانگی اختصاص داده شد 5 میلیارد تومان بود اما با عملکرد بسیار خوب استان و کسب رتبه اول در این حوزه امسال این بودجه تا 33 میلیارد تومان افزایش داده شده است.

وی تصریح کرد: نمایشگاه‌های بسیاری در استان ایجاد می‌شود، درست است که هر کاری ضرورت خود را داد اما بهتر است اولویت‌بندی شود؛ به‌طور قطع بازارچه فروش محصولات نسبت به نمایشگاهی که فقط برای بازدید است اولویت دارد.

شهرداری از نظر فضای مکانی و بودجه در مضیقه است

با توجه به اظهارات مدیرکل اداره کار استان به سراغ شهرداری قم رفتیم تا از دلیل در اختیار قرار ندادن بازارچه فروش به صاحبان مشاغل خانگی جویا شویم. در این راستا حمیدرضا نادری، رئیس اداره گردشگری سازمان فرهنگی، هنری و ورزشی شهرداری قم به خبرنگار ایسنا گفت: در حال حاضر مجموعه نمایشگاهی گنبد سبز به صورت دائمی در اختیار 45 نفر از بانوان عضو صندوق کریمه سپاه است که در مشاغل خانگی و صنایع دستی مشغول هستند.

وی افزود: همچنین قرار است فرهنگسرای گردشگری در حوزه آموزش و توانمندسازی افراد فعالیت خود را آغاز کند که پس از پایان آموزش در همان مکان ماهی یک‌بار نمایشگاه برگزار شود؛ البته شهرداری در بحث مشاغل خانگی مسئولیتی ندارد و این کار بر عهده دستگاه‌های مرتبط دیگر است.

در ادامه به ماده 30 دستورالعمل اجرایی مشاغل خانگی که در بالا گفته شد اشاره کردیم؛ نادری دراین‌باره گفت: شهرداری قم نسبت به دیگر شهرها از نظر فضای مکانی و بودجه‌ای در مضیقه قرار دارد، با این حال به دلیل تأکید شهردار بر مشاغل خانگی کارهایی در این رابطه انجام شده است.

وی ادامه داد: معرفی بانوان در فضای مجازی از 3 سال قبل و برگزاری نمایشگاه از همان 4 سال پیش که طرح مشاغل خانگی به اجرا در آمد از جمله فعالیت‌های شهرداری در بحث مشاغل خانگی بوده است؛ در حال حاضر نیز می‌توان فضاهای بوستانی را در شش ماه اول سال در اختیار شاغلان این حوزه قرارداد؛ الان هم که گنبد سبز در اختیارشان است.

نمایشگاه گنبد سبز فقط یک نمایشگاه 8 روزه است

تناقض میان حرف مسئولین این حوزه سبب شد به سراغ نمایشگاه گنبد سبز برویم؛ طبق اطلاعات به دست آمده، این نمایشگاه با عنوان "نمایشگاه پاییزی تولیدات خانگی" در مجموعه تاریخی گنبد سبز در حال برگزاری است اما نه به صورت دائمی؛ در پوستر این نمایشگاه تاریخ بازدید تنها از 18 تا 25 آذرماه قید شده است.

با توجه به اینکه مجری این طرح جهاد دانشگاهی بوده و طی 4 سال گذشته در تمامی جریان‌های آن دخیل بوده است به سراغ مدیر اجرایی طرح ملی توسعه مشاغل خانگی استان قم رفتیم.

یاسر شریفی در رابطه با این موضوع به خبرنگار ایسنا گفت: شهرداری میبایست مکانی را به عنوان بازارچه در اختیار صاحبان این مشاغل قرار دهد؛ درست است که نمایشگاه موقت سبب ایجاد ارتباطاتی می‌شود اما این‌گونه نمایشگاه‌ها بیشتر حالت ترویجی داشته و برای کسی که می‌خواهد اشتغال پایدار داشته باشد تنها یک مُسَکن است و درد را از ریشه دوا نمی‌کند.

وی با تأکید بر اینکه فروش محصولات در بسیاری از کسب‌وکارها یک چالش است گفت: ایجاد بازارچه کمک بزرگی به این افراد می‌کند اما برپایی نمایشگاه چندروزه در هر فصل کمک شایانی نیست چه بسا ممکن است ضرر و زیان هم وارد زیرا افراد محصول زیادی تولید می‌کنند اما ممکن است فروش نرود.

شریفی ادامه داد: وقتی بازار فروش، دائمی یا حداقل به فاصله کم وجود داشته باشد این افراد با برنامه‌ریزی و نیازسنجی بازار به تولید محصول می‌پردازند سپس می‌توان گفت فرد وارد اشتغال پایدار شده است؛ به علاوه این کار در جلوگیری از آسیب‌های اجتماعی نقش چشمگیری داشته و حتی  می‌تواند سبب ایجاد یک جاذبه گردشگری نیز بشود.

 مدیر اجرایی طرح مشاغل خانگی استان قم تصریح کرد: مشکلات دیگر نمایشگاه‌های فصلی و مقطعی بحث آب‌وهوا است؛ این نمایشگاه‌ها معمولاً در فضای بوستان‌ها برگزار می‌شود که هوای سرد یا گرم، بارانی یا طوفانی در کار این افراد و بازدید از نمایشگاه بسیار مؤثر است.

وی با انتقاد از تبلیغات این نمایشگاه‌ها و اطلاع‌رسانی در این موارد گفت: تبلیغاتی که در این زمینه اتفاق میفتد بسیار ضعیف است؛ لازم است شهرداری و صداوسیما که رکن‌های اصلی تبلیغات شهری هستند به میدان آمده و به توسعه این مشاغل کمک کنند.

شریفی با اشاره به اینکه بیشتر افراد شاغل در این حوزه رو به فروش محصولات خود از طریق اینترنت آورده‌اند گفت: فروش اینترنتی همانطور که بسیار سودمند می باشد مشکلات و چالش های خود را نیز دارد و زمان زیادی نیاز دارد تا فروش محصولات جان بگیرد؛ صاحبان مشاغل خانگی قطعا برای افزایش فروش در شهر به بازار فیزیکی و ارتباط حضوری با مشتری نیاز دارند.  و شهرداری میبایست در این زمینه مساعدت لازم را انجام دهد. در شهرهای دیگر از این بازارچه‌ها حتی برای آموزش و توانمندسازی نیز استفاده می‌شود.

با توجه به مواردی که توسط مسئولین استانی دخیل در این طرح گفته شد مشخص می‌شود وضعیت ایجاد بازارچه مشاغل خانگی در قم هنوز بلاتکلیف است؛ همچنین باید توجه داشت با عملکرد بسیار خوب استان قم در این حوزه، کسب رتبه اول و اختصاص 33 میلیارد تومان بودجه برای این حوزه درخواست بازارچه برای نتیجه گرفتن همه این تلاش‌ها درخواست بزرگی نیست.

از طرفی به گفته مسئولین این طرح، بیش از 80 درصد متقاضیان مشاغل خانگی بانوان هستند بنابراین با توجه به شرایط اقتصادی موجود کمک به ایجاد اشتغال پایدار برای این افراد علاوه بر جلوگیری از آسیب‌های اجتماعی موجب کاهش نرخ بیکاری در جامعه می‌شود.