اخبار

به گزارش دبیرخانه طرح ملی توسعه مشاغل خانگی خوزستان، یازدهمین جلسه مشاوره گروهی (همزمان به صورت حضوری و مجازی)، 19 بهمن ماه 1400 با حضور سیدرضا علوی مشاور کارآفرینی و اشتغال، شیما تقی نژاد مدیر اجرایی و مرضیه باقری بابااحمدی کارشناس اجرایی طرح با موضوع بررسی چالش ها و مشکلات اصلی فعالان حوزه طراحی و دوخت پوشاک برای تولیدکنندگان و طراحان توانمند پوشاک استان برگزار شد.
در این جلسه علوی ابتدا به بیان توصیفی از محیط کسب و کار در کشور و عوامل مؤثر بر آن پرداخت و اظهار کرد: عوامل محیطی اعم از نرخ تورم، فرهنگ مردم، تحریم ها و ... که فضای کسب و کار را تحت تأثیر قرار می دهد، عواملی هستند که تحت کنترل شما نیستند و اگر کسب و کار شما را به مثابه یک کشتی تصور کنیم، فضای کسب و کار در ایران مانند یک دریای طوفانی است و شما به عنوان ناخدای این کشتی برای آنکه مجموعه خود را به سلامت به مقصد برسانید در این دریای متلاطم باید کشتی محکم تری بسازید. هرچه کسب و کار شما قوی تر باشد و شما نیز ناخدای ورزیده تر و قوی تری باشید راحت تر در این فضا می توانید به اهداف خود برسید.
وی با بیان اینکه راه حل این است که تمرکزتان را روی مجموعه کسب و کار خود بگذارید، گفت: روی عوامل محیطی کسب و کار مانند نرخ تورم، بهره بانکی، تحریم، حمایت یا عدم حمایت دولت که نمی توانید تأثیر بگذارید پس اولین چیزی که باید در نگاه، نگرش و تفکر ما تغییر کند این است که ضمن آنکه حواسمان به عوامل بیرونی باشد تا بتوانیم واکنش مناسب نسبت به آن اتخاذ کنیم، ولی نگران این ها نباشیم و تنها خود را قوی کنیم تا عکس العمل بهتری بتوانیم داشته باشیم.
مشاور کارآفرینی و اشتغال طرح ملی توسعه مشاغل خانگی خوزستان با اشاره به 2 رویکرد افراد در مواجهه با رویدادها، تصریح کرد: یک رویکرد که معمولا 80 درصد افراد این گونه اند، رویکرد منفعلانه است که فرد مانند تماشاگری است که معمولا انتظار دارد کسی بیاید و برایش کاری انجام دهد. حتی دسته دیگر فراتر از آن رویکرد منفعل مخرب دارند و نه تنها خودشان کاری نمی کنند بلکه مدام از همه چیز ناله می کنند و غر می زنند! 
علوی ادامه داد: در این میان عده ای که کارآفرین هستند و نگاه کارآفرینانه دارند، رویکرد فعالانه دارند و می گویند اینکه این مشکلات وجود دارند درست است حال از این تعداد 5، 6 تای آن خارج از کنترل من است پس آن ها را کنار می گذارم و برای 4، 5 مشکل دیگر که در حوزه اختیارم است تمرکز، روحیه، پول و وقت خود را صرف می کنم؛ مثلا می توانم ببینم چگونه باید بازاریابی ام را قوی تر کنم و یا چگونه مشکل نیروی انسانی را حل کنم. نمی توانم به اداره دارایی بگویم مالیات نگیرد ولی می توانم سیستم حسابداری ام را طوری درست کنم که حداقل جریمه نشوم و اگر زیان ده هستم زیان من را بپذیرد.
وی اظهار کرد: متأسفانه بسیاری از کسبه و ناخداهای کشتی های ما در این زمینه خیلی آگاه نیستند و بعد دچار مشکل می شوند در حالی که با دانستن بعضی نکات ساده و مشاوره گرفتن از افراد آگاه در این حوزه ها می توانستند از مشکلات حاد بعدی جلوگیری کنند.
مشاور کارآفرینی و اشتغال طرح ملی توسعه مشاغل خانگی خوزستان خطاب به حضار با بیان اینکه قطعا شما جزو دسته سوم و افراد فعال هستید که به دنبال راهکار رفع چالش های کسب و کارتان برآمده اید، گفت: ما به عنوان جهاد دانشگاهی در کنار شما هستیم که با هم این مسیر را طی کنیم و مواردی را که در توان و اختیار شماست کمک کنیم. اما آیا قرار است همه مشکلات را حل کنیم؟ خیر. چنین ادعا و توانی نداریم  و این کمک و راه به منظور توانمندسازی افراد از درون است زیرا کسب و کارها بر افراد متکی است و هرچه شما به عنوان مدیران مجموعه توانمندتر شوید و افراد زیرمجموعه خود را توانمندتر کنید، با صلابت و اقتدار بیشتری می توانید مجموعه خود را به پیش ببرید. با این نگاه یکی از کارهایی که جهاد دانشگاهی در این طرح دنبال می کند، شبکه سازی است که بتوانید با امکانات موجود و هم افزایی با یکدیگر خودتان را قوی تر کنید.
علوی با اشاره به موارد مطرح شده از سوی حضار به عنوان مشکلات اصلی کسب و کار آن ها، تصریح کرد: مشکلاتی که مطرح کرده اید اغلب مسأله محور است یعنی از وضع موجود شکایت نکردید زیرا فعال هستید و رویکرد فعالانه دارید. بخشی از این مسائل مربوط به نیروی انسانی و یکی از چالش ها این است که ساختار منسجمی برای تربیت و بکارگیری نیروی کار وجود ندارد و ممکن است زمان زیادی برای آموزش یک نیرو صرف کنید ولی بعد از مدت کوتاهی آن فرد از مجموعه برود یا رقیب شما شود و یا برای رقیبتان کار کند. پس 2 مسأله اصلی در حوزه نیروی انسانی نبود نیروی متخصص و ماندگاری این افراد است.
وی خاطرنشان کرد: در این خصوص نیز با کمک شما در شبکه پوشاک، در حال احصا نیاز آموزشی هستیم و قرار است دوره آموزشی در 2 سطح دستیاری و چرخکار برای کارگاه های تولیدی پوشاک برگزار کنیم که جهاد دانشگاهی نیروی متخصص مورد نیاز شما را تربیت کند. بنابراین به عنوان مصوبه این جلسه دوستان تا هفته آینده مشخص کنند که چه تعداد نیرو با چه مهارت هایی لازم دارند.
مشاور کارآفرینی و اشتغال طرح ملی توسعه مشاغل خانگی خوزستان همچنین در خصوص ماندگاری و نگهداشت نیروی کار تصریح کرد: نکته اول این است که قرارداد کاری با این افراد باید قرارداد محکمی باشد به این معنا که تضمین کافی داشته باشد. البته ابتدا باید یک قرارداد موقت با فرد داشته باشید و سپس در یک بازه زمانی و با یک استاندارد مشخص، به قرارداد بلندمدت ورود کنید. این قرارداد باید ضمانت اجرایی داشته باشد و ضمانت اجرایی آن، سفته است. پس اگر فردی که آموزش می دهید ارزش آن را دارد که روی او سرمایه گذاری کنید، با او قرارداد بلندمدت با ضمانت اجرایی امضا کنید.
علوی در این خصوص نیز توضیح داد: گام اول جذب افراد مستعد، گام دوم انعقاد قرارداد و گام سوم ترسیم مسیر شغلی است. در یک مجموعه نگاه باید برد-برد باشد و همان طور که شما از آن فرد انتظاراتی دارید باید رضایت شغلی او را نیز فراهم کنید. چرا اغلب افراد در سازمان ها رضایت شغلی ندارند؟
در ادامه این جلسه اعضا به بیان دیدگاه های خود در خصوص این پرسش پرداختند و مواردی از قبیل پایین بودن دستمزد و مزایا، امنیت شغلی و محیط کار، نحوه تعامل کارفرما با نیروی کار و حقوق و بیمه را از جمله مهم ترین علل نداشتن رضایت شغلی کافی عنوان کردند که علوی با تأیید آن ها تصریح کرد: شما باید یک ساختار منابع انسانی داشته باشید به این معنا که فردی که روز اول وارد مجموعه شما می شود در ساختار سازمانی شما بداند که مسیر رشد و ارتقا او چگونه خواهد بود. بخشی از این مسیر مربوط به مسائل مالی است اما همه آن مسائل مالی نیست. این مسیر شغلی باید مکتوب شود و شرایط احراز هر جایگاه شفاف باشد.
علوی با بیان اینکه در اغلب کسب و کارهای کوچک کسب و کار به شدت به فرد وابسته است، گفت: باید تا جای ممکن کسب و کارتان را از خود مستقل کنید و این کار با سیستم سازی و ساختارسازی انجام می شود. به طور مثال برای فرد مشخص می کنید که با انجام دادن چه کارهایی و رسیدن به چه سطح مهارت یا کارکرد، می تواند به فلان جایگاه شغلی برسد. بنابراین افراد دیگر می دانند آیا مستحق جایگاه خود هستند یا خیر. آنچه مهم است احساس بی عدالتی است و اگر افراد در یک مجموعه احساس کنند که عادلانه با آن ها رفتار نشده حس نارضایتی شغلی ایجاد می شود و اگر ساختار منابع انسانی شما یک ساختار مشخص، مکتوب و شفاف باشد دیگر نارضایتی ایجاد نخواهد شد و دلیل ارتقا یا عدم ارتقا شغلی خود را متوجه می شود.
وی ادامه داد: البته با افراد به اندازه ای که باید در حوزه کاری خودشان بدانند شفاف باشید به طور مثال یک نیروی دستیار یا کارمند شما آیا باید بداند که حاشیه سود شما چقدر است و یا مواد اولیه خود را از کجا تأمین می کنید؟ شفافیت باید به عنوان یک اصل در کسب و کارتان وجود داشته باشد ولی به این معنا نیست که همه چیز را به همه بگویید. اگر نیروی انسانی شما برایتان درست کار نکند و دلسوز شما نباشد خروجی لازم را نمی توانید بگیرید. پس آدم درست استخدام کنید، قرارداد درست با او ببندید و مسیر شغلی درست برایش ترسیم کنید. اگر همه چیز ضابطه مند و دقیق باشد دیگر احساس عدم رضایت شغلی نخواهد داشت. پس سطوح اطلاعات را هم باید دسته بندی کنید.
مشاور کارآفرینی و اشتغال طرح ملی توسعه مشاغل خانگی خوزستان خاطرنشان کرد: یکی از وظایف اصلی شما به عنوان مدیر مجموعه توسعه نیروی انسانی است و این کار با تعریف مسیر شغلی و سیستم پاداش و جزا میسر است. در تشویق ها نیز باید نیاز افراد را دسته بندی کنید. از معروفترین دسته بندی ها در این زمینه دسته بندی آقای مازلو است که نیازهای آدمی را در 5 طبقه مختلف دسته بندی می کند و می گوید برای هر فرد یک طبقه از این نیازها پررنگ تر و مهم تر است.
علوی توضیح داد: براساس این دسته بندی، طبقه اول نیازهای فیزیولوژیکی مانند آب، غذا، هوا، همسر و مسکن است؛ انسان ابتدا می خواهد این نیازها را پاسخ دهد و بعد به مسائل دیگر فکر می کند. کسی که گرسنه است و دسترسی به غذا ندارد شاید حتی در میان زباله ها به دنبال غذا بگردد زیرا امنیت در طبقه دوم نیازها قرار می گیرد. پس اگر نیازهای یک سطح برآورده نشود تحت فشار قرار می گیرد و به نیازهای دیگر فکر نمی کند. طبقه دوم نیازها، امنیت است. به این معنا که آنچه را امروز دارم آیا فردا هم خواهم داشت؟ اگر امروز غذا، مسکن و سلامتی دارم، فردا نیز آن ها را دارم؟ طبقه سوم نیاز به دیده شدن است و در صورت برآورده شدن نیازهای طبقه اول و دوم، این نیاز به شدت در افراد پررنگ است که دیده شوند و شاید 99 درصد کارهایی که هر فرد انجام می دهد برای آن است که دیده شود.
وی افزود: چرا اکنون مردم تا این اندازه درگیر شبکه های اجتماعی شده اند؟ گاهی فرد با مدرک خود می خواهد دیده شود و گویا اگر مدرک عالی نداشته باشد هویت و جایگاه اجتماعی هم ندارد. گاهی این دیده شدن با پُست و جایگاه است و گاهی با عناوین مذهبی مثل حاج آقا و حاج خانم. پس هرکس نیاز به دیده شدن دارد و ممکن است کسی با ثروت خود، مدرک، علم، دین یا هر چیز دیگر به دنبال آن باشد. نیروی انسانی شما نیز همین نیازها را دارد و این برای شما بسیار کم خرج است که اگر کار خوبی انجام داد به سادگی از او تشکر و یا در جمع نیروها با این عنوان که او این هفته دوزنده برتر بوده، تشویقش کنید. با این کار به سادگی یک ساختار شفاف برای انگیزه دادن ایجاد کرده اید.
این مشاور کارآفرینی و اشتغال طرح ملی توسعه مشاغل خانگی خوزستان افزود: چه اشکالی دارد برای فردی که چندین سال با شما همراه بوده و برایتان خلق پول و ارزش کرده است یک پلان شغلی ببینید که بداند 10 یا 20 سال دیگر می تواند صاحب 20 درصد سهام شما شود؟ شما با آدم ضعیف نمی توانید کسب و کار قوی داشته باشید پس با قاعده مندی، ایجاد ساختار و چارچوب و شفافیت آن ها را به عنوان رفقا و شرکای خود ببینید و این مستلزم آن است که ابتدا خودتان را قوی کنید.
این جلسه در ادامه سلسله جلسات "دوشنبه های مشاوره" در راستای اجرای طرح ملی توسعه مشاغل خانگی در خوزستان به طور رایگان و به صورت حضوری و مجازی برای 20 نفر از فعالان حوزه طراحی و تولید پوشاک استان خوزستان برگزار شد. 
طرح ملی توسعه مشاغل خانگی با ظرفیت ایجاد شغل برای ۵۴ هزار و ۳۰۰ نفر در ۳۱ استان کشور از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به عنوان کارفرما به جهاد دانشگاهی واگذار شده و سازمان جهاد دانشگاهی خوزستان نیز با سهمیه ۲۵۰۰ نفر مجری این طرح در استان است.