اخبار

به گزارش دبیرخانه طرح ملی توسعه مشاغل خانگی خوزستان، چهارمین جلسه دوره آموزشی بازآفرینی کسب و کار به صورت حضوری چهارشنبه شنبه، 21 اردیبهشت ماه 1401 با حضور سیدرضا علوی مدرس و مرضیه باقری  بابااحمدی کارشناس مستندسازی طرح برای پیشرانان و کارآفرینان حوزه های پوشاک و صنایع دستی در مرکز شماره یک جهاد دانشگاهی خوزستان برگزار شد.
در این جلسه دکتر سیدرضا علوی مدرس کارآفرینی و توسعه کسب و کار، با بیان اینکه در یادگیری سه سطح وجود دارد، اظهار کرد: سطح اول نگرش است به این معنا که نگاه فرد به موضوع تغییر داده شود؛ به همین دلیل بخشی از آموزش های پیشرانان نگرشی است که آن را در قالب سمینار می توان ارائه داد. سطح دوم "دانشی" است، به این معنا که اطلاعات و دانش نحوه انجام آن کار را کسب کنیم. سطح نهایی و مطلوب (سطح سوم) "توانش" یا مهارت به معنای توانایی به کارگیری دانش است. هر سه سطح مهم و لازم است و در این دوره بسیار علاقمندیم که سطح سوم نیز تا حدودی اتفاق بیافتد و توانایی خلق ایده را پیدا کنید.
وی با تصریح براینکه بزرگترین رمز موفقیت افراد موفق انضباط است، افزود: انضباط به معنای آن است که هر کاری در زمان خودش و با شرایط متناسب آن انجام شود و شما نیز به عنوان کارآفرینان و پیشرانان طرح باید نسبت به انضباط در انجام امور و تکالیف خود اهتمام جدی داشته باشید.علوی سپس از حاضرین جلسه خواست به ترتیب به ارائه ایده یک دقیقه ای خود بپردازند که هرکدام به بیان ایده های خود پرداختند و بازخورد آن را از حاضرین دریافت کردند.
این مدرس کارآفرینی و کسب و کار، نکته مهم در بیان ایده را تشریح وضعیت موجود و شکاف یا مانع عنوان و خاطرنشان کرد:  شفاف باشید و وضعیت موجود را برای شنونده تشریح کنید. همیشه یادتان باشد افراد مسأله شان را به نحوی دارند حل می کنند و اگر کسی مشکلی را حل نمی کند یعنی مشکل وجود ندارد. سعی کنید کل ماجرا را به صورت یک داستان بیان کنید، مخاطب تان باید مشخص باشد و وضعیت موجود و فاصله آن تا وضعیت مطلوب را بیان کنید. همچنین ممکن است کاری که شما انجام می دهید دهها ویژگی و مزیت داشته باشد اما ذهن انسان نمی تواند در یک زمان واحد به چند منفعت فکر کند بنابراین همیشه روی بزرگترین چالش و مسأله اصلی تمرکز کنید تا ذهن پراکنده نشود. DNA کسب و کار شما ایده کسب و کار شماست پس حتما نیازمند یک ایده کسب و کاری با این ساختار هستید. بنابراین برای جلسه آینده یک ایده کسب و کاری بیان کنید.
علوی در بخش دوم این جلسه با عنوان "کارگاه تیم سازی در کارآفرینی"، بیان کرد: اولین گام در کارآفرینی خلق ایده است پس از آن باید آن را اجرا کنیم و تیم داشته باشیم. آقای بلین می گوید تیم مجموعه کوچکی از افراد است که چند ویژگی دارند: "مهارت های مکمل دارند؛ همگی نسبت به یک مقصد مشترک و شیوه عملکرد مشترک تعهد دارند؛ خود را نسبت به یکدیگر مسئول می دانند".
وی با بیان اینکه بهترین جایی که می توانید تیم ها را ببینید در "ورزش" است، در بیان تفاوت های تیم و گروه گفت: تیم هدف مشترک و مشخص دارد ولی در گروه هرکس به دنبال هدف خودش است؛ در تیم باید تخصص های متفاوت و مکمل داشته باشید، نه یکسان.  اندازه تیم کوچک و بین 2 تا 15 نفر است ولی گروه از نظر اندازه محدودیتی ندارد. در گروه افراد نسبت به آن کار و یکدیگر مسئولیت پذیر هستند و تعهد دارند تا کار را به درستی انجام دهند. به یکدیگر اعتماد می کنند و ارتباطات دوستانه و بر مبنای شناخت و هماهنگی است. اگر هم مشکلی پیش بیاید مشکل همه است.
این مدرس کارآفرینی و کسب و کار با اشاره به داستان مسابقه خرگوش و لاک پشت، افزود: در پایان این داستان خرگوش و لاک پشت به این نتیجه می رسند که به جای رقابت با هم رفاقت کنند و با تشکیل تیم از قابلیت های همدیگر (سرعت زیاد خرگوش و قابلیت شناکردن لاک پشت) بهره مند شوند؛ با همکاری و هم تیمی می توانید کارهایی را انجام دهید که خودتان به تنهایی قادر به انجام آن نبودید. در حالیکه در گروه ممکن است اهداف اعضای گروه ضد هم باشد مانند گروه داوطلبان کنکور تجربی 1400 که رقیب یکدیگر بوده و تضاد منافع دارند.
علوی با بیان اینکه اندازه تیم به دلیل پیچیده شدن ارتباطات نمی تواند بزرگتر از 15 نفر باشد، اظهار کرد: در حالتی که اندازه تیم 12 نفر باشد 66 حالت ارتباط بین اعضا به وجود می آید. مثالی وجود دارد که اگر شریک خوب بود، خدا برای خودش شریک می گرفت؛ در حالی که این مثال درست نیست زیرا مقایسه بین 2 چیز متفاوت است که در یک جایگاه نیستند و نه تنها شریک نداشتن، بسیاری موارد در ذات خداوند نیست به طور مثال خداوند غذا هم نمی خورد پس این مقایسه درستی نیست. 
وی ادامه داد: وقتی برای انجام کاری به 50 نفر نیاز است باید آن ها را به چند تیم کوچک تبدیل کنید که با یک مدل بهم وصل شوند و عمدتا آن را تحت عنوان ساختار سازمانی می شناسیم. در تیم هرکس به اندازه ظرفیت و جایگاهش باید کار کند. رهبر تیم نقش هماهنگ کننده را دارد و مدیریت می کند. کارآفرینی کار پیچیده و سختی است و به تخصص های مختلف، کمک دیگران و تعهد و همدلی نیاز دارد. چون تیم ها هدف مشترک، شناخت و ارتباطات بسیار خوبی دارند باهم رفیق و دوست هستند.
این مدرس کارآفرینی و کسب و کار به دستاوردهای کار تیمی هم اشاره و خاطرنشان کرد: "هم افزایی" به معنای آن که تجمیع اجزا از جمع تک تک آن ها بیشتر است و به عبارتی حاصل 2 به علاوه 2، 5 می شود. این مسأله درریاضیات صادق نیست ولی در مدیریت و منابع انسانی صادق است. افزایش انگیزه، ارتقاء بهره وری و گرفتن بازخورد درست و صادقانه از دیگر دستاوردهای کار تیمی است چون اعضای تیم باهم رفیق و مشترک المنافع هستند به همدیگر صادقانه بازخورد می دهند.
علوی با بیان اینکه تیم ها به مرور زمان شکل می گیرند، گفت: آقای بروس تاکمن 5 مرحله را در فرآیند ایجاد تیم بیان می کند که شامل "شکل گیری، تنش، هنجارسازی، بلوغ و خاتمه" است. سطح انرژی و بهره وری سیستم ها به مرور زمان در این 5 مرحله تغییر می کند و یکسان نیست. در مرحله شکل گیری اعضا مثبت و مؤدب و مضطرب هستند که دراین مرحله شما به عنوان رهبر باید نقش ها و جایگاه ها را به خوبی توضیح دهید وهدف را تعیین کنید. مرحله شکل گیری مرحله کوتاه و بدون چالشی است و سطح انرژی بالا و افراد خوب هستند. مدتی که می گذرد تنش ها و دعواها شروع می شود (سطح تنش) و دلیلش این است که افراد رودربایستی ها را کنار گذاشته و اختلاف نظرها آشکار می شود. اغلب تیم هایی که موفق نمی شوند و شکست نمی خورند، در این مرحله دچار شکست می شوند. در اینجا نقش رهبر برای مدیریت حل تعارضات و مسائل بسیارمهم است. سطح انرژی پایین و کارایی هم وجود ندارد.
وی تصریح کرد: اگر از این مرحله عبور کنید به مرحله هنجارها می رسید که در این مرحله شناخت ها و ارتباطات شکل می گیرد؛ نقش ها مشخص می شود و توافقات و قرار و مدارها بین افراد تیم گذاشته می شود. اگر پروژه ای از 2 ماه به 4 ماه طول بکشد بهتر است فرد جدیدی به تیم اضافه نکنید زیرا دوباره به مرحله تنش برمی گردید و این بار ممکن است تا 6 ماه کار به تأخیر بیافتد. تحقیقات نشان داده که اضافه کردن افراد جدید در مرحله هنجارسازی، شما را عقب می اندازد. در مرحله هنجارسازی، شناخت، ارتباطات و تعهد شکل می گیرد و مرحله بلوغ که مرحله خوب تیم است با ویژگی های هم افزایی، روان و رفیق شدن افراد، تفویض اختیاز، رفاقت و تمرکز مشخص می شود؛ در این مرحله کار بسیار خوب پیش می رود. در مرحله خاتمه نیز مجدد تنش به دلیل علاقمندشدن اعضای تیم، کار روتین و تجلیل از دستاوردها اتفاق می افتد؛ تیم ها همیشه برای پروژه ها شکل می گیرند و پروژه یک روز تمام می شود و دوباره آن فضای تنش پیش می آید زیرا افراد به هم علاقمند شده اند و از طرفی کار تیمی و روتین انجام داده اند و برای آینده شغلی خود نگران می شوند. در این مرحله نکته مهم قدردانی از تلاش های افراد است زیرا ممکن است 6 ماه دیگر دوباره بخواهید پروژه دیگری را اجرا کنید و به همین افراد نیاز پیدا کنید پس باید به عنوان رهبر، اعضای تیم را آرام کنید.
این مدرس کارآفرینی و کسب و کار در خصوص تفاوت وظیفه و مسئولیت، عنوان کرد: در وظیفه هم نتیجه و هم روش انجام کار را به فرد می گویید؛ وقتی کاری را به کسی تفویض می کنید چه کار و چگونه مشخص است اما روش انجام کار را نمی گویید و در اینجا مسئولیت را واگذار کرده اید. در کار تیمی و سازمانی مهم است که شما وظیفه یا مسئولیت را واگذار می کنید. مسئولیت به این معناست که فرد توانایی پاسخگویی به آن مسأله را دارد یا خیر.
علوی با بیان اینکه تیم کارآفرینی به مرور شکل می گیرد، در خصوص ارکان آن تصریح کرد: روز اول فقط یک نفر (بنیان گذار) که همان صاحب ایده است وجود دارد. کارآفرینی 2 بال دارد که یکی بال فنی و دیگری بال بازار است؛ در مرحله بعد یک یا 2 نفر دیگر به عنوان "هم بنیان گذار" به شما اضافه می شوند البته تیم کارآفرینی نمی تواند بیش از 5 نفر باشد و 2 وظیفه اساسی آن مدلسازی (تعریف یک مدل سودآور برای کسب و کار) و سیستم سازی (سیستمی که آن مدل را مرتب تکرار کند) است.
وی درباره پیداکردن هم تیمی هم گفت: پیداکردن شریک کار مانند پیداکردن شریک زندگی است. اول باید هوشیار باشید و با نگاه خریدارانه محیط اطراف خود را رصد کنید. در گام دوم با آن فرد وقت بگذرانید. در گام سوم او را به یک پروژه کوتاه مدت دعوت کنید که شناخت بیشتری بدست آورید و تخصص و تعهد او را بیشتر متوجه شوید. در گام آخر ایده یک دقیقه ای خود را برای او بیان کنید و بازخورد او را نگاه کنید؛ اگر اشتیاق لازم را نشان دهد می تواند به عنوان هم تیمی شما باشد.
این مدرس کارآفرینی و کسب و کار، همچنین در خصوص مدل کار با هم تیمی، اظهار داشت: باید کاملا واضح با او توافق کنید که می خواهید یک کسب و کار جدید بسازید. موارد توافق نامه اعم از هدف، مدت (معمولا بین یک تا 4 سال)، موارد مالی، موارد حقوقی، مدل تصمیم گیری و نحوه تقسیم سهام است. به این منظور لازم است تقویم بودجه بندی و مالی داشته باشید و سهم آورد هرکس را مشخص کنید. شما دیر یا زود روی روش انجام کار باهم اختلاف نظر پیدا می کنید پس همان اول شیوه حل و فصل اختلاف نظرها را مشخص کنید و در نهایت شما یک شرکت ایجاد می کنید و پس از 4 سال کار کردن و رسیدن به یک مدل پولساز، سیستمی درست کرده اید که سهام آن ارزشمند است. بهترین حالت این است که سهام را به صورت مساوی تقسیم کنید البته می توانید هرکس به اندازه آورد خود سهیم شود.
علوی با بیان اینکه صرف خانواده و دوست بودن به عنوان "هم بنیان گذار" و شریک کسب و کار کافی نیست، افزود: برای پیدا کردن هم تیمی اول باید خودتان را بشناسید؛ خودآگاهی یکی از مهم ترین مسائل موفقیت است. مهارت های سخت (تخصص فنی) و نرم (مهارت های عمومی زندگی) خود را بشناسید. یک هم تیمی خوب باید "حرفه ای، متعهد، مشتاق، ارزش محور و یادگیرنده و همراه و هم گام شما باشد. به طور طبیعی ما نمی توانیم کسی را که نمی شناسیم به عنوان شریک انتخاب کنیم وهرکس این شرایط را داشته باشد باید انتخاب کنیم. البته اگر کسی با این شرایط در میان خانواده و دوستان باشد، بهتر است او را انتخاب کنیم. پیدا کردن این فرد کار سختی است و ما تا کارآفرینی یک مسیر طولانی داریم بنابراین اگر نمی توانید فرد مناسبی را پیدا کنید شاید هنوز باید برای کارآفرینی صبر کنید.
طرح ملی توسعه مشاغل خانگی با ظرفیت ایجاد شغل برای ۵۴ هزار و ۳۰۰ نفر در ۳۱ استان کشور از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به عنوان کارفرما به جهاد دانشگاهی واگذار شده و سازمان جهاد دانشگاهی خوزستان نیز با سهمیه ۲۵۰۰ نفر مجری این طرح در استان است.